Ratusz Okolice kościoła Widoki lotnicze Nabrzeże północne i port pasażerski Mieszkańcy i ulice Nowego Warpna Panoramy miasta Poczta, dworzec kolejowy i inne zakłady pracy Podgrodzie Inne
Publikacje książkowe Mapy Artykuły prasowe Opracowania historyczne
sprzed 1945 r. od 1945 do 1969 r. od 1970 do 1989 r. od 1990 do 1999 r. od 2000 do 2009 r. od 2010 r.
Nowe Warpno na obrazach
Nowe Warpno - Neuwarp

Publikacje książkowe

Strona 1 2345

Das Pommersche Wanderbuch

Wyd. 1914r.
Max Mallin, Stargard

Przewodnik turystyczny, w którym znajdujemy m.in.opis wycieczki brzegiem Zalewu Szczecińskiego od Trzebieży, przez Nowe Warpno do Ueckermuende. W innym miejscu zdjęcie ratusza w NW z tego przewodnika.


Max Hantke. Der Kreis Ueckermünde.

Wyd. 1914 r.
August Schnurss Buchhandlung, Pasewalk.

Bogato ilustrowane opracowanie ukazujące historię i teraźniejszość powiatu Ueckermünde na początku XX wieku. Liczne tabele i zestawienia pokazują m.in. zmiany ludnościowe w miastach i wsiach powiatu. Z ciekawostek należy odnotować, że w 1740 r. w Ueckermünde mieszkało 800 , a w Neuwarp 990 mieszkańców.
Autor z należnym podziwem opisuje podróż statkiem do Nowego Warpna. Fragment opisu ze stron 161 - 163 w tłumaczeniu T. i W. Bojarskich:
NAD JEZIOREM NOWOWARPIEŃSKIM.
Daleko, na północny zachód, ucieka wybrzeże i powierzchnia zalewu staje się coraz szersza i sprawia wrażenie morza. Koło latarniowca WOITZIG łódź ostro skręca na zachód. Przecinając tor wodny i sterując przy Kirchhaken (cyplu Kościelnym) na Kahler Werder (Łysą Wyspę) między bojami i portem wpływa do zatoki jeziora Nowowarpieńskiego. Tu rozciąga się przed oczami urokliwy widok. Masywna wieża kościoła miasteczka Nowe Warpno, leżącego jak perła w błyszczącej muszli, dochodzi bardzo blisko do końca małego półwyspu.
Mały półwysep, taki, że falująca woda obmywa prawie jego stopy. Ładne grupy domków. Obok odbijają się łagodnie w czystych wodach jeziora sieci i małe łodzie . Między nimi stoi szczupła wieża ratusza, na którego otwartym hełmie grają wiatry. Daleki widok ponad wodami, lasami i wydmami, z kwitnącymi wrzosowiskami, aż do odległych brzegów odrzańskich. Parowiec płynie swoją drogą między dużymi i małymi łodziami. Cicho skrzypią cumy łodzi cumujących przy północnym pomoście. Mieszkańcy miasteczka odbierają przesyłki ze Szczecina. Z powodu zdrowego położenia, świeżego, czystego powietrza Nowe Warpno od pewnego czasu jest znane jako letnisko i razem z tak zwanym Podgrodziem, nowo wybudowanym domem wczasowym i hotelem plażowym, oferuje wypoczynek i kontakt z naturą w cichych i pięknych okolicach. Bliskość wody i lasu jest przyjazna dla ciała i duszy. Równie przyjemny Altwarp na przeciwległym brzegu jeziora także jest chętnie odwiedzany.
Za rzadkość natury uważany jest także rezerwat cisów w Rehhagen za Altwarpem. Na wydmach pod wielkimi sosnami między poszyciem dębów i paproci są one troskliwie chronione. Niedaleko stąd walczą o wolne miejsce cisy wysokie na 5,5 metra i obwodzie 60 cm. Cis przypomina srebrną sosnę. Rośnie powoli i dożywa sędziwego wieku.
Stado dzikich kaczek zrywa się i ginie w gęstej trzcinie otaczającej Riether Werder albo w zatoczkach jeziora. Późną jesienią na zalew i jezioro nadlatują tak duże stada północnych kaczek, że wyłapuje się je tysiącami w sieci i wysyła w głąb kraju.
Przy obrośniętych trzciną brzegach wyspy łódź płynie dalej i skręca na wschód, gdzie grupy wysokich drzew wyrastają ponad pałac Albrechtsdorf (Karszno). Mały kościółek tuż za pałacem prawie ginie w gałęziach koron drzew. Tylko hełm wieży i jego cztery sterczyny próbują obronić się przed ich objęciami. Pod strzechami sąsiadujących domów mrugają szybki białych i zielonych okien. Piaszczysta droga rozdziela kuźnię i zajazd, do którego spragnieni wypoczynku furmani zajeżdżają na popas.
Łódź skręca na południowy wschód sterując na wieżę kościoła wioski Rieth. Osiąga swoje miejsce załadunku holowana na linach i cumuje, aby przyjąć ładunek pociętych desek i belek..
Przy hali, której staroświecki styl budowy przypomina Saksonię prowadzi wiejska droga do urokliwego nadleśnictwa, gdzie corocznie przybywa następca tronu ze swoją małżonką, żeby pachnącym lasem i jeziorem powietrzem odpocząć przed trudami wielkiego miasta i blaskami dworskiego życia. Wtedy w odświętnie wystrojonej wsi książę i jego małżonka zażywali wspólnych spacerów po lesie i po zielonych okolicach oraz odbywali rejsy po jeziorze i zalewie, a prości mieszkańcy Puszczy Wkrzańskiej opowiadali o łaskawości i hojności następcy tronu i jego małżonki.


Die See in Gemälden deutscher Maler

Wyd. 1926 r.
Wyd. Hoursch & Bechstedt, Köln

Album prezentujący 53 reprodukcje obrazów niemieckich malarzy pokazujących różne motywy i oblicza morza.
W albumie znalazły się dwie prace namalowane przez Hansa Hartiga w czasie jego wyprawy artystycznej na wyspę Sylt.


Heimatkalender für Kreis Ueckermünde 1931

Wyd. 1931
Fischer & Schmidt, Stettin

Obszernie przedstawiona struktura urzędowa Pomorza, a wręcz szczegółowa dotycząca Kreis Ueckermünde(np. sprawy podatkowe dla mieszkańców Nowego Warpna prowadzono w pokoju nr 11 w Urzędzie Finansowym w Pasewalku). Urzędy pracowały w godz. 7.30-13.00 i 14.30-18.00(!!!) Na obecnym obszarze gminy Nowe Warpno zamieszkiwało wtedy 3185 mieszkańców(wg stanu z 16.06.1925r., w tym: Nowe Warpno - 2007,Brzózki - 325, Myślibórz - 277, Warnołęka - 576).
Ze względu na inną niż obecnie strukturę kościelną, parafią w Nowym Warpnie zarządzał pastor von Baer, kościół w Brzózkach podlegał pastorowi Thilo z Trzebieży, a Myślibórz podlegał pod parafię Luckow zarządzaną przez pastora Gaugera.
W Nowym Warpnie przy Nordstrasse 12 mieścił się sąd rejonowy kierowany przez radcę sądowego Petersa.
Targi w Nowym Warpnie odbywały się 22 kwietnia i 14 pażdziernika.


Pommersche Jahrbücher , T.29

Wyd.1935r.
Universitaetsverlag Ratsbuchhandlung L.Bamberg, Greifswald

Opracowanie Karli Heuer "Das Amt Ueckermünde" zawierające również informacje o naszej gminie. Są m.in. dane dotyczące Warnołęki i Myśliborza Małego(wzmianka o MM w Księdze kościelnej w Luckow z 1620r.). Ważne są również mapy pokazujące zagospodarowanie regionu w XVII i XVIII wieku.


Kreis Ueckermünde . Das Heimatbuch des Kreises . Edgar Badstübner

Wyd.1935r
Kunstdruck - und Verlagsbüro , Magdeburg

Kompleksowe opracowanie dot. stanu gospodarki powiatu Ueckermünde na początku lat 30-tych. Do tego rys historyczny i dane statystyczne do 1933r. Osobne artykuły dla trzech miast: Ueckermünde, Pasewalku i Neuwarp. O Neuwarp pisała Anneliese Kienass(może córka burmistrza!).


Słowniczek nazw miejscowych

Wyd.1945r.
Wydawnictwo Instytutu Zachodniego, Poznań

"Osobne odbicie z "Atlasu nazw geograficznych Słowiańszczyzny Zachodniej" w opracowaniu ks. Stanisława Kozierowskiego"
Zeszyt 1 Wydanie 2.
Niemiecko - polski słowniczek nazw miejscowych Pomorza Zachodniego wydany w oparciu o badania ks. Kozierowskiego nad nazwami słowiańskimi tych terenów w latach 30. na Uniwersytecie Poznańskim.
Z wstępu:
"Słowniczek niniejszy obejmuje te nazwy miejscowe na Pomorzu Zachodnim, które posiadały, względnie posiadają imiennictwo polskie, nie obejmuje natomiast tych nazw, które od początku posiadały brzmienie niemieckie.(...)"
W opracowaniu znajdujemy nazwy z terenu obecnej gminy Nowe Warpno, np.:
- Gr.Mützelburg - Myślibórz Wielki,
- Kl. Mützelburg - Myślibórz Mały,
- Kucklitz - Kukulica,
- Moorbrück - Mszczuje,
- Neuwarp - Warpno Nowe,
- Wahrlang - Warląg.
Obecnie funkcjonujące nazewnictwo nie zawsze jest zgodne z podanym w tej publikacji. Np. Warlągu nikt nie zna. Zatwierdzona później nazwa to Warnołęka..
Publikacja w zbiorach T. i W. Bojarskich.

-


Rybołówstwo na Zalewie Szczecińskim. K. Talarczak.

Wyd. 1951 r.
Wydawnictwo Morskie, Gdańsk.

Jedna z pierwszych po 1945 r. publikacji dot. rybołówstwa na Zalewie Szczecińskim. Autor opisuje porty i przystanie rybackie oraz sprzęt połowowy i gatunki ryb poławianych na zalewie.
Istotną część opracowania stanowią przepisy regulujące odrębnie rybołówstwo na Zalewie Szczecińskim. Pierwszy akt prawny po 1945 r. to rozporządzenie Ministra Żeglugi z dnia 12 sierpnia 1947 r. w sprawie ochrony rybołówstwa na Zalewie Szczecińskim.
Ciekawostką jest fakt używania w 1949 r. w instrukcjach Morskiego Urzędu Rybackiego w Szczecinie nazw lokalnych: Horst - dla Popielewa (gdzie była przystań rybacka) i Warląg dla Warnołęki.
Zamiast okładki w powiększeniu mapa Zalewu Szczecińskiego z zaznaczonymi tarliskami i obwodami ochronnymi.


Stettin und die Pommersche Bucht. Werner Gauss

Wyd. 1953r.
Gauss-Verlag Heilbronn A.N.

Pod tytułem wydawnictwa w nawiasie: "Libes altes Stettin", teil 2.

Jedno z wielu wydawnictw poświęconych "rajowi utraconemu", który znowu musi być niemiecki. Pomijając przebrzmiałą retorykę możemy zobaczyć ponad 140 przedwojennych zdjęć od Gryfina do ujścia Odry, wśród których można wypatrzyć być może wcześniej nie publikowane. Dwa pokazują Nowe Warpno.


Miasteczko Dziecięce Podgrodzie

Wyd. 1953 r.
Biblioteka Zawodowa ZSPiR, Warszawa

Historia powstania miasteczka dziecięcego w Podgrodziu i szczegółowy opis dwóch pierwszych turnusów młodzieży, która dostąpiła zaszczytu stalinowskiej indoktrynacji na wzór radzieckiego Arteku. Wiele unikalnych fotografii. Dużo nazwisk dzieci, które pełniły jakieś funkcje w miasteczku.
Pierwsze dzieci (ponad 1000) przyjechały do Podgrodzia 4 lipca 1952 r., a uroczyste otwarcie miasteczka miało miejsce 27 lipca 1952 r.

Dla wielu rodzin, które osiedliły się w Podgrodziu w latach 1946-1951 r. powstanie miasteczka wiązało się z koniecznością wysiedlenia - głównie do Nowego Warpna, ale tej informacji w książce nie znajdziemy.


Strona 1 2345

Copyright © 2009 Zenon Owczarek Zasady użytkowania strony | Kontakt / Imprint